با اضافه شدن استان گیلان، تعداد استان های که نان با کارت بانکی به دست مردم میدهند به ۳ استان میرسد. قرار است، طرح فروش نان های سنتی با کارت بانکی که بر آن نام "هوشمند سازی یارانههای نان سنتی" گذاشتهاند، در سراسر کشور اجرا شود. اما لازم است قبل از اجرای سراسری به این پرسش پاسخ داد که این طرح چه مزایا و معایبی دارد.
روز گذشته مسئولان استان گیلان از فراهم شدن زیرساختهای لازم برای اجرای طرح هوشمند سازی یارانههای نان سنتی خبر دادند و اعلام کردند، از ۱۶ خردادماه نانواییهای این استان که واجد شرایط هستند، میتوانند با نصب کارتخوانهای تعریف شده، آماده اجرای طرح شوند. به این ترتیب تعداد استانهای که فروش نان در آنها به اصلاح کارتی میشود، به ۳ استان در کشور افزایش مییابد. پیش از این اجرای طرح در استان زنجان و قزوین آغاز شده است.
آنگونه که مسئولان گفتهاند، ساز و کار فروش کارتی نان به این شکل است که نانواهای سنتی از طریق کارتخوانهای که در اختیار آنها قرار میگیرد به یک سامانه هوشمند متصل میشوند، هر نانی که در نانوایی به فروش میرسد در سامانه ثبت شده و بر اساس آن سهمیه آرد به نانواها تخصیص داده میشود. در این طرح قیمت نان سنتی تغییر نمیکند و یارانه مابه التفاوت نرخ آرد که آزاد شده با نرخ نان یارانهای به نانواییها پرداخت شود. قرار بر این است در مرحله اول، به نانواییهای متصل به این سامانه با توجه به میزان فروش روزانه، ۱۵ درصد یارانه از سوی دولت پرداخت میشود.
محسن لزومیان، رییس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نان ایران، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین از مزایای این طرح را جلوگیری از قاچاق، کم فروشی، گران فروشی و احتکار عنوان کرد.
اما، فروش کارتی نان مانند هر طرح دیگری دارای معایبی است که، شناخت آنها قبل از اجرای سراسری ضروری است.
محمدرضا، نظر نژاد، رییس اتحادیه نانوایان نان سنگکی، به اقتصاد آنلاین درباره معایب این طرح، گفت: اولین مشکل فروش کارتی نان که خیلی زود خود را نشان خواهد داد، ایجاد محدودیت برای مصرف کننده است.
وی ادامه داد: پیش از این مصرف کننده مختار بود که نان را بر اساس سلیقه یا مشکلات سلامتی از نانوا خشکتر بخواهد یا اینکه با مخلفاتی مانند کنجد سفارش دهد، اما، با کارتی شدن نان این امکان از اغلب مصرف کنندگان یارانه بگیر گرفته میشود چراکه نانوا باید نان یارانهای را به یک شکل پخت کند و نانی خارج از آن قیمت بسیار بالایی پیدا میکند.
نظر نژاد، مشکل دیگری که با کارتی شدن نان به زودی حاد خواهد شد را عدم امکان حجم فروشی نان توسط نانواییها عنوان کرد.
وی توضیح داد: پیش از این صنوفی که نیازمند مصرف روزانه حجم بالایی از نان بودهاند مانند: کبابیها و رستورانها، به نانواییها سفارش تعداد زیادی نان میدادند که، با اجرای طرح دیگر این امکان فراهم نیست.
نظر نژاد بر این باور است؛ عدم امکان حجم فروشی نان تاثیر منفی بر بخش بزرگی از صنوف نیازمند به حجم بالای نان خواهد گذاشت که، افزایش قیمت و از دست رفتن مشاغل در این صنوف از جمله آنها هستند.
وی با بیان اینکه متهم کردن نانوایان کشور به کم فروشی بهانه خوبی برای اجرای این طرح نیست، اظهار کرد: تعداد نانوایانی که بدون تخلف نان دست مردم میدهند بسیار بیشتر از متخلفان است، ضمن اینکه روشهای مختلفی وجود دارد که با متخلفان برخورد شود و تخلف را به حداقل برساند. نظر نژاد، این راهکارها را افزایش نظارتها و همچنین استفاده از ابزار تنبیه و تشویق برشمرد.
رییس اتحادیه نانوایان نان سنگکی تصریح کرد: میتوان شدیدترین تنبیهها مانند: تعطیلی کامل واحد را برای نانوایان متخلف به کار گرفتن و به نانوایانی که نان کیفی تولید میکنند مشوقاتی مانند افزایش سهیمه آرد داد.