شاید زمانی که اصطلاح استخراج بیت‌کوین را می‌شنوید، در ذهن خود سکه‌هایی را تجسم کنید که از دل زمین بیرون کشانده می‌شود. اما بیت کوین یک دارایی دیجیتال است و فرایند استخراج آن نیز کاملا به صورت دیجیتال انجام می‌گیرد.

استخراج بیت‌کوین یا همان ماینینگ بیت‌کوین، یک فعالیت داوطلبانه است که در آن استخراج‌کنندگان یا به اصطلاح ماینرها، قدرت پردازش دستگاه‌های استخراج خود را در اختیار شبکه قرار می‌دهند تا امنیت شبکه حفظ و تراکنش‌های بیت‌کوین تأیید شود. فرآیند استخراج بیت‌کوین با مصرف انرژی و برق زیادی همراه است و به تجهیزات قدرتمند نیاز دارد. به همین خاطر، استخرهای استخراج ایجاده شده‌ است تا به طور گروهی به استخراج بیت‌کوین بپردازد.

استخراج‌کنندگان بیت‌کوین در سرتاسر جهان فعالیت می‌کنند و از هر نقطه دنیا به ارتقای امنیت شبکه می‌پردازند. با توجه به هزینه‌بر بودن این فرایند و از سوی دیگر درآمد بالای آن، باید دید که کدام کشورها سهم بیشتری از پتانسیل استخراج بیت‌کوین را به خود اختصاص داده‌اند. در ادامه این مقاله، به بررسی بزرگ‌ترین کشورهای استخراج‌کننده بیت‌کوین و سهم آن‌ها از صنعت ماینینگ می‌پردازیم.
سهم ایران از استخراج بیت‌کوین چقدر است؟

چین

بررسی‌هایی که در ۱۶ ژانویه توسط مدیر دارایی وفاداری و شرکت تحقیقاتی رمزنگاری «BitOoda» منتشر شد نشان می‌دهد که چین حدود ۵۰ درصد از استخراج بیت‌کوین را در اختیار دارد و رتبه نخست استخراج را در جهان از آن خود کرده است. البته به دنبال محدودیت‌های اعمال شده، این نرخ پس از آوریل به شدت کاهش یافت و بسیاری معتقدند که اکثر استخراج‌کنندگان قبلاً به کشورهای دیگر نقل مکان کرده‌اند. همچنین بر اساس گزارش‌ها برخی از شرکت‌ها توانسته‌اند با استفاده از نرخ برق مشمول تخفیف ۰.۰۳ دلاری به ازای هر کیلو وات ساعت، به استخراج بپردازند که این یعنی هر بیت‌کوین ۲۱۶۰ دلار هزینه دارد که نسبت به قیمت فعلی بیت‌کوین برای استخراج‌کنندگان‌ سود هنگفتی خواهد داشت.
قدرت هش شبکه بیت‌کوین بعد از سرکوب‌های چین نصف شد و اما اکنون به سطوح قبل از تحریم رسیده است. این امر نشان می‌دهد که اکثریت ماینرها دوباره تجهیزات خود را به راه انداخته‌اند.

آمریکا

در ایالت‌های مختلف آمریکا قانون استخراج رمزارز متفاوت است و در حالی که در بسیاری از ایالت‌ها استخراج رمزارز قانونی اعلام شده و استخراج‌کنندگان باید به ازای میزان استخراج رمزارز، به دولت مالیات پرداخت کنند. اما ایالت‌هایی مثل پلاتسبورگ و نیویورک استخراج ارزهای دیجیتال را ممنوع اعلام کرده‌اند. با این حال بنا بر گزارش شرکت «BitOoda» حدود ۱۶درصد از استخراج رمزارزها در ایالات متحده آمریکا انجام می‌گیرد. درآمدهای رمزارزی در آمریکا جزو فعالیت‌هایی محسوب می‌شود که به آن مالیات تعلق می‌گیرد. در نتیجه، باید هنگام تشکیل پرونده مالیاتی فدرال، این درآمدها توسط مالیات‌دهندگان قید شود. قوانین فرار مالیاتی در حوزه رمزارزها هم مانند قوانین پول رایج کشور بوده و در صورت متهم‌شدن‌ به فرار مالیاتی رمزارز، تا پنج سال زندان و جریمه‌ای تا سقف ۲۵۰ هزار دلار برای فرد به همراه خواهد داشت. گفته می‌شود قیمت هر کیلو وات برق در آمریکا حدود ۹ سنت است که نشان می‌دهد هر بیت‌کوین حدود ۶۴۸۰ دلار خواهد بود البته باید مالیات آن را هم در نظر گرفت.

قزاقستان

قزاقستان، کشور آسیای میانه در پی سرکوب استخراج BTC در چین و خروج میانرها، به مرکز استخراج بیت کوین تبدیل شد. این کشور با هشت درصد از کل حجم استخراج بیت‌کوین، در رده سوم قرار دارد. اما اخبار منتشر شده حاکی از آن است که این کشور بزودی مجبور خواهد بود عملیات استخراج بیت‌کوین را به طور موقت تعطیل کند. این کشور با قطعی برق مواجه است که در زمستان شدت می‌گیرد و ممکن است دولت مجبور شود محدودیت‌هایی را برای استخراج بیت‌کوین اعمال کند تا از کمبود برق جلوگیری کند. طبق گزارش کوین گیپ قزاقستان در زمستان با کمبود برق مواجه خواهد بود. قزاقستان جنوبی نیز در معرض اعمال محدودیت شدید برای ماینرها قرار دارد.

روسیه

در شرق سیبری و در شهر کوچکی به نام برتسک (Bratsk) نیروگاه برق‌آبیِ برتسک واقع شده است. این نیروگاه بتنی در زمان جنگ سرد روی رودخانه آنگارا بنا شده و اولین بار سال ۱۹۶۶ به بهره‌برداری رسید. کارخانجات شوروی سابق از این نیروگاه برای تأمین برق مورد نیاز خود استفاده می‌کردند اما حالا این نیروگاه وظیفه تأمین نیروی ماینرهای بیت‌کوین را بر دوش می‌کشد و مراکز متعدد استخراج بیت‌کوین اطراف رود ۱۸۵۰ کیلومتری آنگارا برپا شده است. این منطقه به دلیل هوای خنک و ارزان‌بودن برق، به بهشتی برای ماینرها تبدیل شده است. گفته می‌شود ۱۰ درصد از استخراج بیت‌کوین در روسیه انجام می‌شود و این کشور رتبه سوم استخراج بیت‌کوین را در اختیار دارد. قیمت هر کیلو وات برق در روسیه هم برابر ۶ سنت است که با این قیمت برق هر بیت‌کوین برای استخراج‌کننده‌ها ۴۳۲۰ دلار خواهد بود.

ایران

رویترز در گزارشی به نقل از یک شرکت تحقیقاتی حوزه بلاک‌چین به نام «Elliptic» گفته ایران ۴.۵ درصد از استخراج بیت‌کوین در جهان را به خود اختصاص داده است. آمارهای این گزارش مبتنی بر داده‌های جمع‌آوری‌شده از ماینرهای بیت‌کوین از سوی «مرکز کمبریج برای امور مالی جایگزین» است. اما قیمت بیت‌کوین در کشور ما با توجه به نوع استخراج متفاوت است. یعنی اگر با مجوز اقدام به استخراج کنید بر اساس مصوبه وزارت نیرو، در ماه‌های گرم باید در ازای هر کیلووات ساعت برق ۱۹۳۰ تومان و در ماه‌های دیگر ۴۸۰ تومان پرداخت کنید که این باعث می‌شود قیمت هر بیت‌کوین در ماه‌های گرم حدود ۱۳۹ میلیون تومان و در ماه‌های سرد حدود ۳۵ میلیون تومان تمام می‌شود. اما اگر بخواهیم هزینه استخراج بیت‌کوین را به صورت قاچاق محاسبه کنیم باید بدانید که هر کیلووات ساعت برق خانگی معادل ۸۰ تومان است که با توجه به ۷۲ هزار کیلووات مورد نیاز برای استخراج هر بیت‌کوین مبلغی حدود ۶ میلیون تومان می‌شود.

سایر کشورها

به نظر می‌رسد منطقه اسکاندیناوی به لطف کاهش قیمت برق در ماه‌های آینده به منطقه جذابی برای استخراج ارزهای رمزنگاری‌شده تبدیل شود. گزارش‌ها حاکی از آن است که هوای بارانی این منطقه باعث شده تولید نیروگاه‌های برق‌آبی افزایش پیدا کند و قیمت برق در سوئد و نروژ به یکی از ارزان‌ترین قیمت‌های برق در جهان تبدیل شود که تقریبا نزدیک به صفر است. اشباع تولید برق که مهم‌ترین ماده خام در استخراج ارزهای دیجیتال است، از این منطقه بهشتی برای استخراج‌کنندگان رمزارز ساخته که می‌تواند سود استخراج‌کننده‌ها را بالا ببرد. البته کانادا و ایسلند هم کشورهای دیگری هستند که نسبت به سایر کشورها سهم بیشتری در استخراج رمزارز دارند.

محدودیت‌های چین

ارزیابی صورت گرفته توسط مرکز مالی دانشگاه کمبریج نشان می‌دهد که میزان تمایل استخراج‌کنندگان در جهان برای اسخراج بیت‌کوین طی ماه‌های اخیر کاهش معناداری را تجربه کرده تا جایی که هش ریت شبکه بیت‌کوین از ۷۵.۵ واحد در سپتامبر ۲۰۱۹ به تنها ۴۶ واحد در ماه آوریل امسال کاهش پیدا کرده است. از جمله دلایل اصلی کاهش استخراج بیت کوین در جهان می توان به سختگیری های دولت و بانک مرکزی چین روی فعالان چینی اشاره کرد که بسیاری از آن ها را وادار به خاموشی دستگاه ها یا مهاجرت از چین کرده است.

جمع‌بندی

چین کماکان اصلی‌ترین کانون استخراج بیت‌کوین در جهان باقی مانده و آمریکا نیز با افزایش سهم خود از ۴ درصد کل استخراج‌ها به ۱۶ درصد به مقام دوم رسیده است. قزاقستان با هشت درصد کل استخراج‌های انجام شده در رده سوم قرار دارد و پس از آن نیز نام ایران و روسیه در این رده‌بندی دیده می‌شود.